Vegleiðing um børn, ung og marknaðarføring

Henda vegleiðing hevur verið til hoyringar hjá Mentamálaráðnum, sum hevur í samráð við Brúkaraumboðið hevur sent hana víðari til skúlaleiðslurnar í Føroyum. Vegleiðingin er viðtikin og galdandi frá 1. juli 2010.

Vegleiðing hjá “Forbrugerombudsmanden”, juli 2006 við rættingum desember 2008.

Innihald:
1. Fororð - Lógir og reglugerðir

2.1 Marknaðarføringslógin (Løgtingslóg nr. 19 frá 08.05.2008)

2.2 Rætningslinjur, vegleiðingar v.m.

2.3 Serlóggáva
Hugtakið “børn og ung”
Lýsingaidentifikasjón
Børn sum málbólkur

5.1 Alment um marknaðarføring

5.2 Trygd

5.3 Harðskapur, vandamikil og fyrilitaleys atferð, ræðsla, pátrúgv, sterkar ávirkanir

5.4 Sosial virði

5.5 Framløga av vøru

5.6 Alkohol og rúsevni

5.7 Tubbak

5.8 Ósunnar matvørur

5.9 Móti, útsjónd, samleiki, kynslív
Skúlasponsorering og onnur marknaðarføring í skúlum og dagstovnum fyri børn og ung

6.1 Skúlasponsorering og sponsorering í dagstovnum og aðrir samstarvshættir við fyritøkur

6.2 Onnur marknaðarføring á skúlum og dagstovnum
Serlig sløg av marknaðarføring

7.1 Persónliga send brøv (Direct mail)

7.2 Lýsingaboð umvegis elektroniskan post, SMS-boð, telefon og líknandi

7.3 Klubbar og tekning av haldi

7.4 Loyalitetsprogramm

7.5 Fjarsøla

7.6 Brúk av upplýsingum frá børnum og ungum

7.7 Marknaðarføring sum søluarbeiði og vinaútvegan

7.8 Virðislønarkappingar, gávur og líknandi

7.9 Teleútgerð og teletænastur
Marknaðarføring ætlað børnum og ungum í serligum miðlum

8.1 Sjónvarps- og útvarpslýsingar

8.2 Internetið og aðrir samvirknir miðlar

8.3 Biolýsingar og forfilmar í sambandi við barnafilmar í biohøllum. Lýsingar og barnafilmar
Marknaðarføring á almennum støðum og marknaðarføring annars, ið ikki vendir sær til børn og ung

9. Marknaðarføring á almennum støðum og marknaðarføring annars, ið ikki serliga vendir sær til børn og ung


2. Lógir og reglugerðir - 2.1 Marknaðarføringslógin (Løgtingslóg nr. 19 frá 08.05.2008)

§ 8, 1. stk., í marknaðarføringslógini er soljóðandi:

”Marknaðarføring, ið vendir sær til børn og ung, skal taka atlit til natúrliga góðtrúnið hjá børnum og ungum, og teirra vantandi royndir og vantandi evni at meta um ymisk viðurskifti, sum hava við sær, at tey eru løtt at ávirka og ímerkja.”

§ 8, 1. stk., í marknaðarføringslógini er ein tilvísing, sum áleggur fyritøkunum at vísa serlig atlit, tá tær skulu evna marknaðarføring, ið er vend mótvegis børnum og ungum.

Ásetingin er ein herðing av ásetingunum annars í marknaðarføringslógini – t.d. § 1 um um góðan marknaðarføringssið, § 3 um villleiðandi umrøðu og § 4 um lýsingaidentifikasjón – tá málbólkurin fyri marknaðarføringini er børn og ung.

Ein marknaðarføring, sum er í stríð við § 8, 1. stk., í marknaðarføringslógini, jf. § 1, kann bera í sær bann ella álegging, og revsing, um ein av revsiverdu ásetingunum í lógini er brotin, til dømis § 3 ella 4.

§ 8, 2. stk., í marknaðarføringslógini er soljóðandi:

”Marknaðarføring, sum vendir sær til børn og ung, má ikki beinleiðis ella óbeinleiðis eggja til harðskap, rúsevnisnýtslu, herundir alkoholnýtslu, ella til aðra vandamikla ella fyrilitaleysa atferð, ella á annan ósømiligan hátt brúka harðskap, ræðslu ella pátrúgv.”

Brot á ásetingina í § 8, 2. stk., í lógini verður revsað við bót, um ikki harðari revsing er uppiborin eftir aðrari lóggávu. Víst verður til § 28, 3. stk., í marknaðarføringslógini.

Tá støða skal takast til, hvat góður marknaðarføringssiður er tá tað um børn og ung umræður, kann millum annað (leinkja) “ICC’s[1] kodeks for reklame og markedskommunikation” geva íblástur. Her finnast ávísingar til, hvussu ein kann tryggja sær, at lýsingar ikki villeiða børn og ung, og hvussu ein verjir seg ímóti at skaða børn og ung sálarliga, moralskt og kropsliga og hvussu forðast kann fyri, at sosial virðir verða niðurbrotin.